PRS-4

Pierwsze komputery produkowane w ZEG Tychy o nazwie PRS 4 czyli Programowalny Rejestrator Systemowy lub Sejsmoakustyczny (nazwa używana zamiennie) MHKI uratowało przed złomiarzami w 2013 roku, gdzie za zgodą PKP zabezpieczono i pobrano komputery oraz inne towarzyszące im artefakty z budynku DOKP w Katowicach. Dowiedzieliśmy się że są to najprawdopodobniej trzy ostatnie sztuki z ponad 150 wyprodukowanych. To właśnie te maszyny miał szansę doprowadzać do stanu użytkowego po latach ich konstruktor Pan Inż. Krystian Żymełka.

PRS-4 to modułowy 16 bitowy mikro komputer. Jego prototyp, skonstruowany w 1973 roku w Zakładzie Automatyzacji Powierzchniowej (CPA) nosił nazwę MKJ-28. Zaprojektowano go w sposób, logicznie zgodny z rodziną minikomputerów firmy Hewlett-Packard (HP2114, HP2115, HP2116, HP2100).

W Zakładzie Elektroniki Górniczej w Tychach wyprodukowano jedynie 150 sztuk tych urządzeń (w latach 1975 - 1987). Początkowo oznaczane symbolem SMC-3, od 1979 pojawiają się, już jako PRS-4.

Stosowane były w przemyśle górniczym dla celów monitorowania parametrów produkcji, monitorowania zagrożeń tąpaniami, do lokalizacji oraz określenia mocy wstrząsów górotworu. Ponadto używane były we wspomnianym już kolejnictwie oraz placówkach naukowo-badawczych. Pierwotnie komputery a w zasadzie ich pulpity oraz elementy opisowe szaf modularnych miały fronty w kolorze brązowym, w późniejszej fazie produkcji (ok roku 1977) malowano już pulpity na kolor czarny.

Pierwsza ekspozycja tych maszyn była przygotowana na otwarcie siedziby muzeum w 2014 roku. Jednakże nie do końca ona oddawała klimat i pomieszczenie w jakim zastano te komputery w DOKP. W poniższej galerii można zobaczyć zdjęcia "in situ" oraz budowę jak i gotową dioramiczną ekspozycję w MHKI która mieściła się obiekcie przy Plac Oddziałów Młodzieży Powstańczej 1 w Katowicach.

PRS 4 / 53

3 ze 150 wyprodukowanych komputerów w zakładach EMAG Tychy, które pracowały w nieistniejącym już budynku DOKP Katowice.

PRS 4 "in situ" w Budynku DOKP Katowice 4 piętro PRS 4 "in situ" w Budynku DOKP Katowice 4 piętro PRS 4 "in situ" w Budynku DOKP Katowice 4 piętro PRS 4 "in situ" w Budynku DOKP Katowice 4 piętro PRS 4 "in situ" w Budynku DOKP Katowice 4 piętro PRS 4 "in situ" w Budynku DOKP Katowice 4 piętro Szafa telegrafii wielokrotnej PRS 4 stara ekspozycja PRS 4 stara ekspozycja PRS 4 stara ekspozycja PRS 4 PRS 4 PRS 4 PRS 4 PRS 4 PRS 4 PRS 4 PRS 4 PRS 4 PRS 4 PRS 4 PRS 4 PRS 4 PRS 4 PRS 4 PRS 4 PRS 4 PRS 4 PRS 4 PRS 4 PRS 4 PRS 4 PRS 4 PRS 4 PRS 4 PRS 4 PRS 4 PRS 4 PRS 4 PRS 4 PRS 4 PRS 4 PRS 4 PRS 4 PRS 4 PRS 4 PRS 4 PRS 4 PRS 4 PRS 4 PRS 4 PRS 4 PRS 4

EKSPOZYCJA PROGRAMOWALNYCH REJESTRATORÓW PRS-4 z DOKP KATOWICE

Muzeum Historii Komputerów i Informatyki ma zaszczyt obeznie prezentować Wam niezwykle interesującą ekspozycję Programowanych Rejestratorów PRS-4, które pozyskaliśmy z nieistniejącego już biurowca DOKP w Katowicach. Zarządzały one logistyką węzła DOKP oraz były odpowiedzialne za wizualizację ruchu pociągów.

Komputery te (3 szt) wzajemnie uzupełniały swoją pracę pozyskując informację dzięki telegrafii wielokrotnej która dostarczała informacji z nastawni oraz systemu sygnalizacji węzła PKP Katowice, jak i okręgu. Wszystkie informację były wizualizowane na specjalne tablicy synoptycznej która w całości niestety niedotrwała do momentu zabezpieczenia przez wolontariuszy muzeum.

W dalszym ciągu poszukujemy zdjęć tych wszystkich urządzeń z DOKP w trakcie pracy lub zwyczajnie zdjęć ludzi pracujących przy tym sprzęcie na których jednocześnie można zobaczyć maszyny w okresie pełnej funkcjonalności.

Poszczególne maszyny były oznaczone jako X,Y i Z - każda odpowiadała za inną funkcjonalność. Do komputerów podłączone były terminale MERA ELZAB między innymi 7911N, Drukarki D-180 oraz kilka innych urządzeń firmy IMPOL.

Komputery były wyposażone w pamięć ferrytową o pojemnośc 256 ksłów, kontroler Stacja Pamięci Dysków Elastycznych SP45 DE, dziurkarkę taśmy papierowej DT-105 orazz dziurkarkę i czytnik taśmy SPTP 75.

Dolnej części szafy komputera na zdjęciu powyżej, widoczny jest blok pamięci operacyjnej.

Z budynku DOKP zabezpieczono także oryginalną podłogę techniczną która była eksponowana w pierwszej dioramicznej ekspozycji, meble, bibliotekę tasiemek z oprogramowaniem, dokumentację techniczną oraz rzut piętra z naniesionym systemem komputerów PRS 4 budynku DOKP.

Ekspozycja w nowej odsłonie obecnie jest dostępna dla zwiedzających przy ul. Sienkiewicza 28 i wygląda następująco. W adaptacji tej sali, która wcześniej była toaletami pomogła nam firma Sii oraz ich program wspierania wolontariatu Sii Power Volunteers oraz kwotą 20 tys PLN darowizny na materiały remontowo budowlane.

Dzięki temu nieocenionemu wsparciu udało się stworzyć niepowtarzalną scenerię do eksponowania jakże wartościowych artefaktów z przeszłości, które pomagały człowiekowi w życiu codziennym.

STACJA SEJSMOAKUSTYCZNA KWK WIECZOREK 

W roku 2020 jeden z naszych kolegów dowiedział się o stojącej stacji sejsmoakustycznej na KWK Wieczorek w Katowicach. Bardzo szybko udało nam się umówić na tzw rekonesans, który zakończył się stosownym złożeniem dokumentów do Spółki Restrukturyzacji Kopalń.

Po ponad roku od naszej wizyty, otrzymaliśmy informację o przekazaniu systemu sejsmoakustyki do zbiorów MHKI. Zestaw stacji sejsmoakustycznej z KWK Wieczorek w Katowicach po przeprowadzeniu prac konserwatorskich został uruchomiony i był już prezentowany na wydarzeniu KONGRES 590 w październiku roku 2021.

Jak widać, komputer ten jest w pełni uruchomiony wraz z całym oprzyżądowaniem.

W chwili obecnej od 1 czerwca 2022 roku jest eksponowany w ramach współpracy, w Walcowni Cynku w Katowicach Szopienicach.

Serdecznie zapraszamy do obejrzenia tej niezwykłej (a dziś już unikalnej) ekspozycji.

STACJA SEJSMOAKUSTYKI KWK ŚLĄSK

W tej lokalizacji niestety w momencie zgloszenia chęci przejęcia eksponatów, było już trochę za późno. Po uzyskaniu stosownych zgód oraz dokumentu przekazania, na miejscu zespół muzeum zastał już zdemontowany system stacji sejsmoakustycznej. Część szaf wylądowała już na złomie a jedna z nich została zaadaptowana do nowszego systemu komputerowego. Poniżej zdjęcie aparatury wybudowane już z szaf wraz szafą komputera.

Zastano dwa pulpity operatora  do komputerów PRS 4, w tym jeden z pierwszego okresu produkcji tych komputerów w kolorze brązowym.

 Wszystkie pobrane z tego stanowiska artefakty, poddane zostaną dopiero pracom konserwatorskim,          a w przyszłości, zwłaszcza PRS 4 z brązowym pulpitem będzie prezentowany w ekspozycji poświęconej PRSom w górnictwie.

STACJA SEJSMOAKUSTYKI KWK KAZIMIESZ JULIUSZ 

 W tej lokalizacji także znaleziono już szafy które zostały pozbawione większości wyposażenia. Po samej kasecie komputera PRS 4 także nie było śladu. W zestawie jedynie pozostał nowszy system sejsmoakustyczny który był zestawiony pod koniec lat 90 tych ubiegłego wieku, który oczywiście został przez nas zabezpieczony.

Poniższe zdjęcie przedstawia puste szafy po zestawie sejsmoakustycznym które oczywiście zabezpieczyliśmy.

Oraz kompletny zestaw "nowej stacji sejsmoakustycznej"

Jak zawsze w takich miejscach odnajduą się inne artefakty i w tym przypadku do nich należały nośniki danych, dokumentacja techniczna, godło z czasów słusznie minionych, oraz perforator DT 105 wyprodukowany przez MERA Elzab, który zapewne pracował z zestawem nieistniejącego już komputera PRS4.

STACJA SEJSMOAKUSTYKI KWK WUJEK 

Tym razem zespół muzeum doszedł do porozumienia z Polską Grupą Górniczą która przymierzała się do wyłączenia wciąż funkcjonującego systemu stacji sejsmoakustycznej zbudowanej w oparciu o komputer PRS4 na KWK Wujek. Dzięki  wsparciu Zarządu PGG, udało się także uzyskać stosowne zgody Dyrektora Kopalni, który przekazał nam eksponat i zezwolił na zarejestrowanie momentu wyłączenia maszyny co miało miejsce 29 stycznia 2022 roku.

Komputer także był wyposażony w terminal produkcji MERAElZAB, zabezpieczono także dokumentację techniczną jak i oprogramowanie.

Z pozyskania tego zestawu stworzono materiał filmowy dokumentujący wyłączenie prawdopodobnie ostatniego działającego PRSa w Polsce.